BREED - over de grenzen van informatie
NETWERK VOOR DE INNOVATIEVE INFORMATIEWERKER
Gratis scans als gevolg van de Wet Hergebruik Overheidsinformatie ?
Een opmerkelijk bericht deze week over gratis scans. Het Utrechts Archief, Zeeuws Archief en Noord-Hollands Archief gaan vanaf 5 oktober gratis scans van archiefstukken aanbieden als gevolg van het inwerking treden van de Wet Hergebruik Overheidsinformatie (WHO).link
Mijn vraag is of iemand weet of het begrip gratis en WHO echt een relatie hebben. In de regels over het hergebruik van overheidsinformatie staat het volgende:
Ook kan het publiek van de openbare archiefbescheiden kopieën (afbeelding en bewerking (laten) maken, al dan niet digitaal voor eigen (her)gebruik. Voor (her)gebruik worden op grond van de Archiefwet 1995 (hierna: Aw) de marginale kosten berekend.
En ook:
Alle instellingen die onder de reikwijdte van het wetsvoorstel vallen mogen straks een vergoeding vragen van maximaal de marginale verstrekkingskosten. Het staat instellingen eveneens vrij om geen vergoeding te vragen.
Het is dus wel toegestaan om kosten in rekening te brengen, dat staat los van het feit of dat wenselijk is.
Maar als scans inderdaad gratis ter beschikking gaan komen, gaat dat dan ook gelden voor andere archiefbescheiden van de archiefdiensten zoals foto's en akten van de Burgerlijke Stand op de website Wiewaswie?
Ik ben benieuwd naar de antwoorden.
Berichten in deze discussie
-
Permalink Antwoord van Yvette Hoitink op
-
Bob Coret zei:
Ik zie het CBG hierin als particuliere organisatie die een dienst exploiteert op basis van open data waar archiefinstellingen voor betalen
Ja, als je het CBG ziet als een particuliere organisatie wel, maar als je het ziet als een uitvoerder die in opdracht van de archieven hun genealogische dienstverlening regelt niet. Geen idee hoe die verhouding formeel zit.
-
Permalink Antwoord van George Homs op
-
De discussie over het verdienmodel voor instellingen is nogal interessant. Je kunt je de vraag stellen of het betalend maken van scans wel degelijk een goede bron van inkomsten is/was. Hoeveel concrete bestellingen krijgen de instellingen binnen? En, hoeveel kost het personeel, de technologie, het betaalsysteem... om die bestellingen te doen draaien. Moeilijk over te oordelen zonder open feedback van de instellingen hierover. Echter, het zou me helemaal niet verwonderen dat de kosten doorgaan stukken hoger liggen dan de inkomsten. En, dan kan je beter de toegang tot de gegevens gewoon gratis maken, want dat spaart in dat geval kosten uit. Wellicht is het betalen voor scans en inzage een interessant experiment geweest - maar mogelijk ook een verliespost? Misschien zijn er nog altijd heel wat mensen die graag een scan op papier willen, maar ik denk dat steeds meer mensen het gewoon digitaal willen hebben (en ze kunnen het steeds printen).
-
Permalink Antwoord van Yvonne Welings op
-
Vroeger was het inderdaad zo dat je de kosten voor het in rekening brengen uit economisch oogpunt in de meeste gevallen hoger waren dan de verdiensten. Zo hebben ze (we) bij het Rijksarchief in Noord-Brabant, nu BHIC, wel eens uitgerekend wat het kost om een kopie te maken waarvoor in de studiezaal 50 cent in het guldentijdperk werd gerekend. Bezoekers klaagden dat ze bij de Albert Heijn een fotokopie voor 10 cent konden kopen. Maar ja, de AH had in die tijd nog geen DTB-registers in de kast staan. Een kopie kostte omgerekend feitelijk 10 gulden als ik me goed herinner. Het apparaat om de microfiches te printen was destijds ontzettend duur en bezoekers dienden geassisteerd te worden, van eenvoudige bediening was geen sprake.
Webwinkels zitten vaak standaard in pakketten, die kosten zijn relatief lager. Deze zijn overigens niet kostendekkend. De kosten voor personeel en printers zijn er niet meer als het automatisch wordt ingeregeld. Het kost juist weer geld als bepaalde doelgroepen een beroep doen op archiefdiensten om gratis te leveren, dat vraagt personeelskosten.
De mogelijkheid bieden om op hoge resolutie te kunnen downloaden op de website is waarschijnlijk op de lange termijn duurder dan de eenmalige kosten van het digitaliseren zelf. Die kosten worden vaak niet in beeld gebracht.
Dan speelt er ook nog het issue auteursrechten bij foto's en kranten. Veel archiefdiensten hebben noodgedwongen de beeld- en krantenbank op zwart moeten zetten. Aan de ene kant lijkt het redelijk om auteurshebbenden te betalen, wie betaalt dan ? Het lijkt mij dat dat degene moet zijn die van de bestanden gebruik maakt.
Je kunt je dan nog wel afvragen of dit soort bestanden vallen onder de wet hergebruik overheidsinformatie.
Het is goed om met elkaar hier goed over na te denken en ervaringen te delen.
-
-
Het lijkt mij inderdaad ook redelijk dat de gebruiker de auteursrechtenvergoeding betaalt. Die kosten lijken me nou typisch kosten die je extra maakt omdat die bezoeker die scan wil hebben, waarmee ze dus door te berekenen zijn als marginale kosten.
-
-
Gerelateerd hieraan: gaat dit ook een einde betekenen aan de watermerken of lijnen over de scans, zoals sommige archieven hanteren? Die lijken me nu typisch bedoeld om hergebruik tegen te gaan.
-
-
Ik ken deze praktijk niet, wel de vraag om authentieke afschriften, vaak zijn die leges althans in Tilburg gelijkgeschakeld met Burgerzaken. Maar daar wordt specifiek om gevraagd, erfrecht e.d.
-
-
@Yvonne Welings
Twee voorbeelden:- Viewer van AlleGroningers zet lijnen door het beeld. Zij vragen 6 euro (!) per download.
- Viewer van Gelders Archief zet beeldmerk door het beeld. Maar downloaden is gratis, en die scans bevatten geen watermerk. Hier snap ik het nut dus niet van het watermerk in de viewer, wat het alleen maar lastiger maakt om de informatie te lezen.
De authentieke afschriften vind ik ook een interessante. Ik vraag die regelmatig op voor opdrachten voor advocaten en notarissen en die andere archieven houden ook de gemeentelijke leges aan; rond de 13 euro per akte.
-
-
Ik heb trouwens inmiddels antwoord van Amsterdam. Ze houden vast aan de bestaande tarieven, die zijn vastgesteld door de gemeente. Volgens hen is dat een laagdrempelige manier die aansluit bij de nieuwe wet.
-
-
Tja, wellicht bekijken ze het momenteel zo. Wie weet zal Bert de Vries dat anders gaan bekijken? Ik vond althans vandaag het gesprek met Ariela Netiv interessant. Citaten...
"Of je stopt je data en plaatjes achter een betaalmuur, of je stelt ze beschikbaar als open data. Nadeel van de eerste optie is dat het nooit genoeg geld oplevert en dat je voortdurend met mensen in de clinch ligt."
"Er gebeuren heel leuke dingen als mensen merken dat je je data gratis en als open data beschikbaar stelt."
https://archief2020.nl/nieuws/zo-kan-het-ook-open-data-meer-waar-vo...
-
-
En bedankt dat je de vraag bij het Stadsarchief stelde, Yvette !
Yvette Hoitink zei:Ik heb trouwens inmiddels antwoord van Amsterdam. Ze houden vast aan de bestaande tarieven, die zijn vastgesteld door de gemeente. Volgens hen is dat een laagdrempelige manier die aansluit bij de nieuwe wet.
-
Permalink Antwoord van Anje van der Lek op
-
Hoi Yvette, wij kwamen tot de zelfde conclusies. Ik kan me inderdaad niet voorstellen dat Amsterdam dit model vast kan houden, als iemand bezwaar gaat maken. Of dat wenselijk is, is iets anders. Je zou eigenlijk met verschillende tarieven moet werken, één voor al gedigitaliseerd en ontsloten materiaal (hoewel de marginale verstrekkingskosten hiervan waarschijnlijk nihil zijn) en één voor nog niet gedigitaliseerd materiaal. Het is een beetje wachten op jurisprudentie denk ik?
-
-
Zie ook mijn blogpost: http://www.breednetwerk.nl/profiles/blogs/de-wet-hergebruik-overhei...
- ‹ Vorige
- 1
- 2
- 3
- Volgende ›
Partner(s)
Sponsor(s)
Direct naar...
© 2025 Gemaakt door Marco Klerks.
Verzorgd door
