NETWERK VOOR DE INNOVATIEVE INFORMATIEWERKER
Voor veel DIV-ers is de huidige Handreiking vervanging archiefbescheiden van het nationaal archief een moeilijk te integreren verhaal als het aankomt op de Metamorfoze normen die in de handreiking worden aanbevolen.
Dit werd vanuit een praktijkonderzoek in 2017 bevestigd door een van de opstellers van de Metamorfoze richtlijnen waarover gepubliceerd is in de OD van juni 2017, hieronder citeer ik de conclusies uit dat onderzoek:
Conclusie 
 De uitkomst van mijn onderzoek is dat scannen voor vervanging door overheden nu nog een brug te ver is.
Deze conclusie baseer ik op de volgende punten:
einde citaat.
Dat kan zo zijn, maar we hebben nou eenmaal te maken met de werkelijkheid en die werkelijkheid is dat we niet allemaal het geld hebben van het nationaal archief om hoogwaardige professionele scan-apparatuur in te zetten en ook om moeten gaan met scans die door de organisatie op multifunctionals worden gemaakt.
Nu wordt er vanuit het Nationaal Archief een oproep gedaan om mee te werken aan een enquete over een update op de handreiking. volg deze link voor de bewuste enquete
Bij deze ook vanuit Breed een nadrukkelijke oproep aan de Breed-community om deel te nemen aan betreffende enquete. De DIV wereld is gebaat bij toepasbare en begrijpelijke normen die uitgaan van de realiteit van vandaag, dus bijvoorbeeld ook hoe om te gaan met input van multifunctionals of standaard scanners zoals ze bij de meeste DIV afdelingen in gebruik zijn.
Laat deze kans op inbreng niet lopen, maar reageer op de enquete. deze loopt tot 6 december.
Ik ben heel benieuwd :-)
Tags:
Er moet gewoon onderscheid gemaakt worden tussen Backlog en Going concern. De wetgeving loopt jaren achter. Daarnaast zouden wat mij betreft de principes van archivering by design uitgewerkt moeten worden.
@ Yvonne: is Going concern dan minder belangrijk dan Backlog?
Volgens mij is de wetgeving niet het probleem maar de stap naar volledig digitaal werken.
Ik zou zeggen: rond het papieren tijdperk af en vervang de hybride periode met terugwerkende kracht volgens Metamorfoze. Dit betekent opnieuw scannen van de te bewaren numerieke reeks (en besteedt dit uit). Vanaf dat moment zijn er nog de inkomende stukken die gecontroleerd gescand kunnen worden en de zeldzame stukken die daadwerkelijk ondertekend moeten worden.
 
 Yvonne Welings zei:
Er moet gewoon onderscheid gemaakt worden tussen Backlog en Going concern. De wetgeving loopt jaren achter. Daarnaast zouden wat mij betreft de principes van archivering by design uitgewerkt moeten worden.
@ Jean-Luc: ik mag toch niet hopen dat BHIC hybride archieven accepteert? want waar begin je dan aan?
Dus inderdaad: complete digitale dossiers maken met de vervangen numerieke reeks. Dat is een win-win situatie: voor de eigenaar en voor de bezoeker. De gemeente Purmerend pakt op dit moment op deze manier het blok 2010- aan. Kan dus wel...
En archief is archief, met twee maten meten bestaat niet. Daarvoor zijn overigens geen scanners van 80.000 euro nodig, maar een scanner die een bestand kan opleveren dat gecontroleerd kan worden volgens de Metamorfoze norm.
Roland, ja dat is anders, ouder dan twintig jaar direct opname in het eDepot.
Nog een nuancering ten opzichte van de opmerking van geheel digitaal. Steeds meer gemeenten zien af van vervanging van sommige brondocumenten in verband met identiteitsfraude. Het valt me op dat we nu pas ontdekken wat de gevolgen van vervanging kunnen zijn.
Het afzien van vervanging is volgens mij niet vreemd: als je nog maar weinig fysieke stukken ontvangt, kan je er voor kiezen deze te digitaliseren en volledig digitaal af te handelen. De fysieke versie zet je in het archief op vernietigingsjaar of in een doos te bewaren stukken. Bij overbrenging breng je volledig digitale dossiers over naar het e-depot en je levert de dozen numeriek gearchiveerde bewaarstukken mee. Dat zullen er zeker voor gemeenten niet zo veel zijn. Daar moet de archiefbewaarplaats het dan wel mee eens zijn, maar je voldoet er volgens mij wel mee aan de wet.
Denny, dat klopt, ik zie ook dat verschillende gemeenten zo redeneren. Een opmerking van de erfgoedinspectie heeft me aan het denken gezet: digitaal werken is iets anders dan digitaal archiveren. Wat dat betreft staat het denken over digitaal archiveren nog echt in de kinderschoenen. Welke risico's kunnen en mogen genomen worden? Moeten alle documenten gemetadateerd worden met het TMLO, of mag het een onsje minder? Het TMLO staat niet in de wet. Wat dat betreft is me ook opgevallen dat we weinig landelijke ondersteuning krijgen. Je ziet dat nu met algoritmes, vanaf 1 januari 2020 te bewaren door gemeenten. Maar wat gaan we dan archiveren? Gemeenten moeten veel, maar zeg maar hoe. Kennisdelen is een, maar volgens mij is het nu tijd om kennis te ontwikkelen hoe het echt moet.
Yvonne, daar ben ik het mee eens. Er wordt een hoop gezegd over hoe het allemaal zou moeten, maar het is vaak niet werkbaar in de dagelijkse praktijk. Ons vak is voor een belangrijk deel gericht op het werken met informatie in het nu en niet alleen op het kleine percentage gemeentelijke stukken dat voor permanente bewaring in aanmerking komt.
TMLO an sich is een mooi instrument, maar veel vakapplicaties hebben toch echt andere, aanvullende metadata-eisen. Ik denk dat het vooral belangrijk is een goede vertaalslag te maken tussen metadata in vakapplicaties en de TMLO. Dan kan er een goede overbrenging naar het een e-depot worden gerealiseerd. En ook hier geldt weer: veel informatie is te vernietigen materiaal. Dan is een koppeling naar een e-depot ook lang niet altijd nodig.
Uiteraard geldt dat voor sommige organisatie (het Rijk, ZBO's) er andere percentages gelden voor de hoeveelheid te bewaren materiaal. Je moet volgens mij dan ook per organisatie kijken wat een goede oplossing is.
 
 Yvonne Welings zei:
Denny, dat klopt, ik zie ook dat verschillende gemeenten zo redeneren. Een opmerking van de erfgoedinspectie heeft me aan het denken gezet: digitaal werken is iets anders dan digitaal archiveren. Wat dat betreft staat het denken over digitaal archiveren nog echt in de kinderschoenen. Welke risico's kunnen en mogen genomen worden? Moeten alle documenten gemetadateerd worden met het TMLO, of mag het een onsje minder? Het TMLO staat niet in de wet. Wat dat betreft is me ook opgevallen dat we weinig landelijke ondersteuning krijgen. Je ziet dat nu met algoritmes, vanaf 1 januari 2020 te bewaren door gemeenten. Maar wat gaan we dan archiveren? Gemeenten moeten veel, maar zeg maar hoe. Kennisdelen is een, maar volgens mij is het nu tijd om kennis te ontwikkelen hoe het echt moet.
Het blijft toch wonderlijk dat we het zelfs niet eens kunnen worden over wat voor normen je moet hanteren voor het scannen van documenten.
Feit: Metamorfoze richtlijnen zijn geschreven voor de erfgoedsector.
Feit: 99% van de gemeenten passen scanners toe die niet KUNNEN voldoen aan hetgeen Metamorfoze vraagt.
Feit: Metamorfoze is ook niet persé nodig om een kwalitatief voldoende scan te kunnen maken met standaard middelen, zonder dat de integriteit van het gescande document gecompromitteerd wordt.
Feit: Met een adequate kwaliteitsborging bereik je ook voldoende zekerheid.
Dat laatste is zeker waar, Leon. Bovendien zit je ook nog met de vraag hoe om te gaan met bijzondere bestanden, zoals geo- en 3d-producten uit systemen. Daar plegen we nu in feite ook vervanging op: maak er een pdf of tekening van (oftewel: platslaan) om het in een dms te krijgen. Terwijl het originele bestand veel rijker is aan informatie. Maar dat is een andere discussie.
Ik ben het met je eens dat de kwaliteitsborging goed geregeld moet zijn en als dat niet voldoende is voor de gemeentearchivaris of de juridische afdeling, dan moeten we maar terug naar de basis: de te bewaren stukken digitaliseren en fysiek overbrengen naar het archiefdepot. Zeker als een organisatie werkt met digitale ondertekening, is er immers niet veel meer dat nog fysiek wordt ontvangen. En je kan per proces ook nog kijken of de ontvangst digitaal plaats kan vinden in plaats van op papier. Dan beperk je de instroom nog verder.
 
 Leon van Oosterom zei:
Het blijft toch wonderlijk dat we het zelfs niet eens kunnen worden over wat voor normen je moet hanteren voor het scannen van documenten.
Feit: Metamorfoze richtlijnen zijn geschreven voor de erfgoedsector.
Feit: 99% van de gemeenten passen scanners toe die niet KUNNEN voldoen aan hetgeen Metamorfoze vraagt.
Feit: Metamorfoze is ook niet persé nodig om een kwalitatief voldoende scan te kunnen maken met standaard middelen, zonder dat de integriteit van het gescande document gecompromitteerd wordt.
Feit: Met een adequate kwaliteitsborging bereik je ook voldoende zekerheid.
Leon, volgens mij is dit ook niet zo zwart wit, de gemeente Amsterdam kiest wel voor metamorfoze eisen om een voorbeeld te noemen. Het probleem is dat we pas over duurzaamheid gaan nadenken wanneer er documenten naar een. Archiefbewaarplaats of eDepot moeten worden overgebracht. Dat is pas na 20 en straks 10 jaar. Digitale duurzaamheid moet je feitelijk inregelen bij de inrichting, archivering by design principe. Maar bij welke documenten wel en welke niet? Sociale Dienstdossiers die na 20 jaar moeten worden vernietigd of zijn het de 11 categorieën uit de Woo. Liever gezegd 10, Wob kunnen ook vernietigd worden. Wat mis je dan, ruimtelijk domein, hotspots, personeelsdossiers? Kan je dat risico lopen met documenten, die bijvoorbeeld 110 jaar bewaard moeten worden.
Is pdfa toch een duurzaam bestandsformaat, hoe archiveer je geo? Wat ook niet helpt is dat archiefwetgeving vanuit het ministerie van OC en W wordt vorm gegeven en niet vanuit BZK, waar alle andere wetgeving op dit gebied vandaan komt.
Yvonne, ik wil niets afdoen aan hoe en tegen welke kosten de gemeente Amsterdam gekozen heeft voor Metamorfoze eisen, maar zij horen bij wat mij betreft die 1%.
Het overgrote deel van de Metamorfoze eisen gaan over over zaken die met standaard scan-apparatuur en met in de praktijk veelvuldig gebruikte multifunctionals eenvoudigweg niet kunnen worden ingeregeld. Dat wil niet zeggen dat de scans van die standaard apparatuur en multifunctionals niet duurzaam zouden zijn. Ze staan alleen fotografisch niet op hetzelfde kwaliteitsniveau en dat hoeft imho ook niet. Ook scans met een lichte kleurafwijking ten opzichte van het origineel kunnen hun doel prima dienen en zijn in tijd net zo houdbaar als scans vervaardigd volgens de Metamorfoze richtlijnen.
Zaken waar je wel op moet en kunt letten zijn zaken als resolutie (scherpte), verstoring door vervuiling van apparatuur, compressie, contrast, scheefstand en dergelijke.
Er is van alles te zeggen over Pdf/a, maar het is wereldwijd het best geaccepteerde én toegepaste bestandsformaat en daardoor bijna automatisch duurzaam, nog afgezien van de waarborg die er vanuit ISO al is.
Dat PDF zich niet goed leent voor het vastleggen van formules in spreadsheets of niet goed leent voor het vastleggen van GIS informatie of 3-D is evident, daar zullen we dan andere bestandsformaten voor moeten gebruiken. Mijn pleidooi is laten we ons richten op de werkelijkheid en stoppen met wensdenken.
Ik maak graag het vergelijk met de kwaliteitscontroles op de Bugatti Veyron. Als je de kwaliteitscontroleurs van Bugatti met dezelfde eisen zou loslaten op bijvoorbeeld een Fiat Cinquecento zouden die ook tot de conclusie komen dat die Fiats niet geschikt zijn voor de openbare weg en toch rijden er heel wat naar volle tevredenheid van rond :-)
    © 2025               Gemaakt door Marco Klerks.             
    Verzorgd door
    