BREED - over de grenzen van informatie

NETWERK VOOR DE INNOVATIEVE INFORMATIEWERKER

De wet Hergebruik Overheidsinformatie bij het Regionaal Archief Alkmaar

Ook bij het Regionaal Archief Alkmaar hebben we ons de afgelopen tijd verdiept in de wet Hergebruik overheidsinformatie. In bijgevoegd document staat één en ander (al zeg ik het zelf :-) ) overzichtelijk op een rij met verwijzingen naar de relevante wetsartikelen. Schrik dus niet van de omvang van het document: dat is voor het grootste deel de wettekst in de bijlage.

20151019_hergebruik_overheidsinformatie_v3.docx

De punten hieronder leverden bij ons vragen en discussie op. In het genoemde document zijn deze nader onderbouwd. Ik ben erg benieuwd of de BREED-Netwerkers dit herkennen, of misschien op andere vragen zijn gekomen.

Particulier archief

Ook particulier archief dat wij in beheer hebben , valt onder deze regelgeving. Wij kunnen ons echter voorstellen dat sommige donoren bezwaar hebben tegen commercieel hergebruik: ze willen hun familiearchief wel ter inzage aanbieden, maar geen familiestukken op koffiemokken zien verschijnen.

Op dit moment is het ons beleid om bij overdracht van particulier materiaal waar auteursrecht op rust, ook aan te sturen op de overname van deze rechten. Dit betekent, dat de we dit materiaal voor hergebruik ter beschikking moet stellen. Wellicht zullen donoren hierdoor terughoudender zijn met het overdragen van deze rechten.

Wij overwegen ook om, indien donor daar op staat, beperkingen aan het hergebruik op te leggen. Dit zijn dan geen "nodeloze beperkingen", aangezien we anders het materiaal helemaal niet toegankelijk kunnen maken.

Marginale verstrekkingskosten

Er is een tijdje een trend geweest van “cultureel ondernemerschap”, waarin archieven soms onder druk werden gezet om geld te gaan verdienen met de door hen beheerde collecties. Deze wetswijziging maakt dit niet meer mogelijk, wat we op zich een positieve ontwikkeling vinden.
De uitzonderingen voor musea en bibliotheken zijn niet van toepassing op archieven, Archieven kunnen dus kosten voor productie, vereffening van rechten en investeringen in software voor publiekstoegang niet doorberekenen.
Vaste legestarieven per document / kopie etc zijn niet meer mogelijk. Je kunt alleen kosten doorberekenen die je moet maken nav het betreffende verzoek om hergebruik. Dat zou betekenen dat de eerste aanvrager van een nog niet gedigitaliseerd dossier het volle pond moet betalen, terwijl we het als het eenmaal gedigitaliseerd is, alleen nog gratis aan kunnen bieden.
Omdat kosten niet gespreid kunnen worden over gebruikers zullen investeringen voor een heel specifieke doelgroep (bijv genealogen, opvragers van bouwdossiers) uit algemene middelen moeten worden betaald. Je zou kunnen stellen dat extra service aan specifieke doelgroepen ook (deels) aan die gebruikers in rekening zou moeten worden gebracht.

Exclusief recht hergebruik:

De uitzonderingen op het verbod op het verlenen van een exclusief recht op hergebruik (art 7.2, 7.3 en 7.4 Who) zijn niet van toepassing op overgebrachte archieven. Er is voor marktpartijen dan geen prikkel om gratis of tegen lage prijzen collecties te digitaliseren of ontsluiten. Dit lijkt ons een gemiste kans voor het publiek toegankelijk maken van archieven.

Het is ook vreemd dat in de toelichting op de Who archieven wel worden genoemd bij deze uitzondering, maar dit in de archiefwet / Who niet zo is vastgelegd.

Vind ik leuk

3 leden vinden dit leuk

Opmerking

Je moet lid zijn van BREED - over de grenzen van informatie om reacties te kunnen toevoegen!

Wordt lid van BREED - over de grenzen van informatie

Reactie van Rolf Hage op 20 Oktober 2015 op 14.12: @Anje dank voor je reacties, ik heb weer wat geleerd!

Kort samengevat:

-alleen art 5 en 6, 9-1 en 9-4 van de Who gelden vanweg de Archiefwet 1995 art 2b (nieuw). Plus: who art 3 en 4, want die zeggen wat hergebruik is

-al het materiaal van een archiefdienst behalve dat met (auteurs)rechten van derden is bezwaard, in slechte staat verkeert en valt onder AW art 14, valt onder de Who

-voor hergebruik vraagt een dienst een bedrag even hoog als de marginale kosten voor verstrekking, vermenigvuldiging, verspreiding, welk bedrag vooraf is uit te leggen. Die kosten kunnen dus per archiefdienst verschillen, net als nu overigens, maar ook per concreet verzoek. Eventuele licenties mogen niet nodeloos beperkend zijn.

Reactie van Hanno Lans op 19 Oktober 2015 op 16.12: Dank voor deze analyse!

Een aandachtspunt is ook onder welke licentie de stukken worden verstrekt en verdient natuurlijk ook de metadata aandacht. De licentie mag niet 'nodeloos beperkend' zijn. In de praktijk kom je dan volgens mij uit bij CC0 of CC-BY. Haddden jullie daar een richting voor gekozen?

CC-BY-SA (afgeleid werk verplicht herbruikbaar), CC-BY-ND (geen afgeleid werk toegestaan) en CC-BY-NC (niet commercieel) doorstaan naar mijn idee niet de eis van 'nodeloos beperken'. 'niet commercieel' lijkt me niet toegestaan voor de Who omdat je dan digitale dienstverleners en uitgeverijen uitsluit. Geen expliciete licentie, waardoor je als overheidsorgaan vrijgeeft onder artikel 15b van de auteurswet is ook te beperkend omdat dit artikel alleen voor Nederland rechtsgeldig is en daardoor geen vrijgave heeft voor andere Europese landen bijv, hergebruik in België.

Reactie van Anje van der Lek op 19 Oktober 2015 op 15.16: @rolf, hier mijn reactie op je vragen:

Hoe regelen jullie hergebruik van bv foto-collecties waarvan jullie het auteursrecht hebben? Verschilt dat van collecties waarvan de rechten bij de eigenaar berusten?
Ik weet niet precies hoe wij dat doen, maar in de nieuwe situatie vallen ook deze collecties onder het begrip "overheidsinformatie". Als er geen rechten van derden op rusten, moeten wij ze dus ter beschikking stellen voor hergebruik conform de archiefwet en Who art 5, 6, 9.1 en 9.4 (zie bijgesloten doc het overzicht en onder het kopje "particuliere archieven", p6)

Als er een klant verzoekt om scans of kopieen, welke prijs vragen jullie dan? Maakt het wat uit wanneer jullie alleen een dure fotograaf in willen zetten of een paar foto's met een digitale camera volgens de wens van de klant maken en mailen?

Ja dat maakt uit. Je mag de de kosten doorberekenen die je moet maken voor het vermenigvuldigen, verstrekken en verspreiden van informatie nav het betreffende verzoek om hergebruik.

We hebben nu nog te maken met de prijzen uit onze legesverordening (heb ik niet zo paraat), maar die zal nav de regelgeving wellicht herzien moeten worden. We vragen nu bijvoorbeeld meer voor een hoge resolutiescan dan voor een lage, terwijl je niet hard kan maken dat je voor een hoge resolutie scan (die je al hebt) meer marginale verstrekkingskosten kosten moet maken.

Punt 2 lijkt mij onjuist. Ik begrijp dat archieven dat wel mogen.Nee, voor overgebrachte archiefbescheiden zijn de artikelen waarin de uitzonderingen worden benoemd niet van toepassing. Zie bijgesloten doc p. 3

Punt 3 tamelijk onpraktisch. Staat dat echt in de wet?

Het staat er niet letterlijk in, maar het vloeit er wel uit voort. Neem het voorbeeld nav van je vraag over de dure fotograaf. Als later iemand diezelfde foto's ook wil gebruiken, hoef je die kosten niet meer te maken en kun je ze dus ook niet aan de tweede verzoeker doorberekenen. (sommige archiefdiensten kiezen er voor om het wel bij één tarief te houden, nl gratis) Dit is uiteraard een interpretatie. We weten niet hoe heet de soep gegeten wordt als iemand naar de rechter stapt. Wat dat betreft is het even afwachten op jurisprudentie.

Reactie van Rolf Hage op 19 Oktober 2015 op 13.42: Hoe regelen jullie hergebruik van bv foto-collecties waarvan jullie het auteursrecht hebben? Verschilt dat van collecties waarvan de rechten bij de eigenaar berusten?

Als er een klant verzoekt om scans of kopieen, welke prijs vragen jullie dan? Maakt het wat uit wanneer jullie alleen een dure fotograaf in willen zetten of een paar foto's met een digitale camera volgens de wens van de klant maken en mailen?

Punt 2 lijkt mij onjuist. Ik begrijp dat archieven dat wel mogen. Punt 3 tamelijk onpraktisch. Staat dat echt in de wet?

Met vriendelijke groet!

Reactie van Yvonne Welings op 19 Oktober 2015 op 12.21: Zie ook http://www.breednetwerk.nl/m/discussion?id=2537796%3ATopic%3A88542

Reactie van Yvonne Welings op 19 Oktober 2015 op 12.19: Dank ! Ga het uitgebreid bestuderen. Kleine opmerking als een archief van een particulier wordt opgenomen in een archiefbewaarplaats , is de Archiefwet van toepassing. Zie artikel 1. Staat los van de auteurswet.