Digitalisering in het nieuwe coalitieakkoord

Website Digitale overheid

15 december 2021 is het coalitieakkoord Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst gepresenteerd. Hierin presenteren VVD, D66, CDA en ChristenUnie hun plannen voor het nieuwe kabinet. Wat staat erin over digitalisering?

Kansen én kloof

“De huidige digitale revolutie biedt geweldige kansen voor onze samenleving en economie”, zo is te lezen in het hoofdstuk ‘Welvarend land’. Daarin staat een paragraaf over digitalisering. “Die kansen gaan we benutten met uitstekende digitale vaardigheden, een sterke Europese digitale markt, hoogstaande digitale infrastructuur en ambitieuze samenwerking in technologische innovatie. Tegelijkertijd zorgt digitalisering voor een digitale kloof en groeiende ongelijkheid in onze samenleving. Ook onze veiligheid, rechtsstaat, democratie, mensen- en grondrechten en concurrentievermogen staan onder druk. Dat vraagt om solide spelregels, toezicht en strategische autonomie.”

Hoofdpunten

  • Wetenschap, bedrijfsleven, ‘startups’, ‘scale-ups’, kenniscoalities en overheid slaan de handen ineen om de kansen die digitale technologie biedt te verzilveren.
  • Nederland wordt het digitale knooppunt van Europa en krijgt robuust, supersnel en veilig internet in alle delen van het land.
  • Nederland neemt het voortouw bij de versterking van de samenwerking tussen de EU-lidstaten op het gebied van digitalisering.
  • Digibetisme wordt publiek-privaat aangepakt met een strategie voor digitale geletterdheid en betere toegankelijkheid van digitale overheidsdiensten, met behoud van alternatieven voor digitale overheidscommunicatie.
  • Digitale kwetsbaarheden en cybercrime worden aangepakt door centraal gecoördineerde structurele samenwerking tussen onder andere het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), het Digital Trust Center (DTC), overheden, bedrijven en wetenschappers.
  • Het kabinet gaat investeren in een brede meerjarige cybersecurity aanpak en in cyberexpertise bij de politie, rechtspraak, het Openbaar Ministerie (OM) en defensie.
  • “We erkennen fundamentele burgerrechten online. We versterken daarom veilige digitale communicatie en passen geen gezichtsherkenning toe zonder strenge wettelijke afbakening en controle. We investeren in een sterke positie van de Autoriteit Persoonsgegevens en versterken samenwerking en samenhang tussen de diverse digitale toezichthouders. We regelen wettelijk dat algoritmes worden gecontroleerd op transparantie, discriminatie en willekeur. Een algoritmetoezichthouder bewaakt dit. De overheid geeft het goede voorbeeld door niet meer data te verzamelen en onderling te delen dan nodig en ontwikkelt regels voor data ethiek in de publieke sector. We geven mensen een eigen ‘online’ identiteit en regie over hun eigen data.”
  • Grote online platforms worden verantwoordelijk om desinformatie en haatzaaien op hun platforms tegen te gaan. Kinderen worden extra beschermd en krijgen het recht om niet gevolgd te worden.

Uitwerking plannen

De uitgewerkte plannen per domein worden door de nieuwe bewindslieden met de Voorjaarsnota, uiterlijk 1 juni 2022, in de Tweede Kamer behandeld.

Weergaven: 281

Opmerking

Je moet lid zijn van BREED - over de grenzen van informatie om reacties te kunnen toevoegen!

Wordt lid van BREED - over de grenzen van informatie

Reactie van Yvonne Welings op 10 Januari 2022 op 21.34
Geheel mee eens, Ad. Ik voorzie ook grote milieuproblemen wanneer alle bestanden bewaard worden. Zowel de AVG en Archiefwet hebben een vernietigingsplicht. Jij ook bedankt. Zo
Reactie van Ad van Heijst op 10 Januari 2022 op 21.17

Dank je wel Yvonne.

Waar ik jullie graag op wil wijzen is op het werk van Gerry McGovern, die een blog bijhoudt over de digitalisering. Hij schreef een boek over World Wide Waste, zie 

https://gerrymcgovern.com/books/world-wide-waste/introduction-why-digital-is-killing-our-planet/. 

Zijn blog gaat over een onderwerp dat me erg bezighoudt, zie o.a. http://inforoads.blogspot.com/2020/10/digitale-archieven-in-de-clou... . Ik hoor nog steeds veel vakgenoten zeggen dat we maar alles moeten bewaren, omdat digitalisering niets kost. Het zou zelfs goedkoper zijn een server bij te prikken dan te kijken of we data kunnen vernietigen! Het zou niet meer nodig zijn om archieven te selecteren, terwijl juist digitalisering een van de oorzaken is van de milieuproblematiek die we momenteel doormaken. Het is onvoorstelbaar (https://www.weforum.org/agenda/2020/07/global-electronic-waste-recy... en https://www.weforum.org/agenda/2021/10/2021-years-e-waste-outweigh-...) dat we jaarlijks even veel digitaal afval produceren in Europa als het gewicht van alle Europeanen bij elkaar, oftewel 50 miljoen ton. En dat gewicht aan afval verdubbelt elke 15 jaar tot nu toe. McGovern beweert, gestaafd door literatuur (die ik nog aan het checken ben) dat de klimaatcrisis wordt veroorzaakt door met name de digitaliserende rijke landen, waarbij 10% verantwoordelijk is voor 50% van de CO2-emissies in de wereld, terwijl de armste landen verantwoordelijk zijn voor 10%. Hoe meer technologie we gebruiken des te meer digitaal afval we produceren en hoe sneller we weer iets nieuws kopen, des te eerder het huidige hulpmiddel wordt afgedankt. 

Ik heb het probleem met digitalisering altijd eigenlijk alleen gezien in de digitale opslag, die gebeurt in datacenters die veel energie verbruiken (in Nederland samen meer dan we aan windenergie produceren!) en ook het drinkwaterprobleem, wat gebruikt wordt om te koelen; onlangs bij de keuze voor een datacentrum in Almere is dit uitgebreid in de aandacht geweest. Om die reden ben ik al jaren een warm pleitbezorger voor een stringenter vernietigingsbeleid, waarin we ons stelselmatig ontdoen van alle overtollige, overbodige informatie en van zaken uitsluitend die documenten bewaren die voor bewijs en verantwoording nodig zijn. Dat laatste zal ongetwijfeld een discussie worden met historici, maar dat we ons ontdoen van overtollige, dubbele informatie en onzinnige gegevens die we bewaren maar waarvan we niet meer weten waarvoor we ze ooit hebben gebruikt, voor wie we ze bewaarden en zelfs de systemen niet meer hebben om ze te raadplegen, dat moet toch aannemelijk worden geacht. 

Dat we daarbij moeten leren te leven met minder technologie, met slimmer ingerichte systemen, met documenten die een zo klein mogelijk beslag leggen op middelen (een PDF kost bijvoorbeeld 10 x zoveel ruimte als een Word-document, McGovern heeft hiervoor heel aardige berekeningen die je kunt narekenen (zie zijn blog "Frugal data: Heavy data is a heavy polluter" op https://gerrymcgovern.com): daar zouden archivarissen zich ook eens over moeten buigen, samen met ICT-specialisten. Een voorbeeld dat McGovern noemt is een bestand met onderzoeksresultaten van 13,7GB aan data, die hij door dubbelen en onnodige files te verwijderen, kon terugbrengen tot 1,07GB, een reductie van 95%. En zo zijn er in overheidsarchieven ook talloze voorbeelden te vinden!

Mocht dit verhaal onwerkelijk lijken voor de lezer: inmiddels heb ik enkele tientallen artikelen verzameld over de enorme impact die de digitalisering heeft op onze samenleving en de verborgen kosten die dit met zich meebrengt, met name op het gebied van klimaatvervuiling. Ik zal links hiernaar publiceren. En om met Gerry McGovern te eindigen: "We need a new culture when it comes to data. One that is frugal. One that is conscious that a byte saved is a leaf saved, that one less byte is one less unit of energy, one less piece of stress on a psychical device."

Daarom wilde ik ook graag jouw presentatie lezen Yvonne. Wordt vervolgd. 

Reactie van Yvonne Welings op 10 Januari 2022 op 14.44
Reactie van Ad van Heijst op 8 Januari 2022 op 7.39

ik ben wel benieuwd naar die presentatie van je Yvonne, dus als je die wilt delen, graag. 

Reactie van Jean-Luc Rouvroye op 23 December 2021 op 9.57

Yvonne, ik bedoelde niet zozeer hoe je een aanbesteding moet aanvliegen. Het gaat om de aanbevelingen uit 'de dementerende overheid'. Los van dat ik persoonlijk niet zoveel kan met de open deuren 'integrale visie en governance', wordt met 'alleen nieuwe technieken en systemen bij aantoonbare verbetering' de plank gewoon mis geslagen. Dit is gezien de wet op de aanbesteding, maar ook de ontwikkelingen in de markt, onrealistisch. 

En 'zorg dat er meer (IV) professionals komen'. Dat is gezien de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt ook ineens niet meer zo vanzelfsprekend. 

Reactie van Yvonne Welings op 17 December 2021 op 13.25
Laatst heb ik op verzoek van de KNVI een presentatie gehouden met de titel, archivering by design is aanbesteding bij design. Op verzoek kan ik jullie die toesturen.
Reactie van Jean-Luc Rouvroye op 17 December 2021 op 12.14

Die verbetervoorstellen uit de dementerende overheid zijn weinig realistisch. Zoals 'alleen nieuwe technieken en systemen bij aantoonbare verbetering'. Toevallig komt van dezelfde overheid de aanbestedingen. Als ik kijk naar mijn werk het afgelopen jaar: door verplichte aanbestedingen ben ik continu bezig met vervangen van systemen, medewerkers opnieuw trainen, migraties, etc. En als het niet door een aanbesteding komt, dan stopt de leverancier gewoon met een product (Green Valley). En in het geval van Squit2020 moet de applicatie na een jaar alweer verdwijnen. Kortom, als ik die verbetervoorstellen zo lees, dan lijkt dat niet te gaan over wat er zich daadwerkelijk afspeelt in ons vak.

Reactie van Roland Bisscheroux op 17 December 2021 op 10.20

In het regeerakkoord staan inderdaad grote woorden over de digitale revolutie en met name de economische potentie daarvan voor Nederland.

Maar waar gaat het over de inhoudelijke kant van digitale informatie? In het belang van een goede werking van de overheid, de verantwoording naar de burger, het uitoefenen van rechten en plichten en onderzoek doen. 

Het zou daarbij moeten gaan over goed informatiebeheer, over uitvoering van de Archiefwet en de Wet Open Overheid. Keer op keer is er gewezen op een overheid die zich geen raad weet met duurzame toegankelijkheid van informatie, een overheid die zich daardoor niet kan verantwoorden, kortom op het risico voor een ‘dementerende overheid’*.

Ik vraag dus aandacht voor het belang van duurzaam toegankelijke digitale informatie voor de informatiepositie van de burger. In dat kader wijs ik ook op de oproep die archivarissen hebben gedaan tegen een onderdeel van de nieuwe Archiefwet.

* Een dementerende overheid 2.0? | Publicatie | Inspectie Overheidsin...

© 2024   Gemaakt door Marco Klerks.   Verzorgd door

Banners  |  Een probleem rapporteren?  |  Algemene voorwaarden