Sommige gemeenten sluiten de elektronische weg (deels) af. Moeten we dat willen?

Open State Foundation (OSF) maakt zich zorgen over gemeenten die stoppen met de mogelijkheid om informatieverzoeken digitaal in te dienen. De organisatie roept gemeenten op om besluiten die hiertoe hebben geleid te heroverwegen. Onder meer gemeente Berg en Dal besloot om informatieverzoeken via de digitale weg niet meer mogelijk te maken.

Meerdere gemeenten sluiten elektronische weg

Het gaat bij gemeente Berg en Dal om zowel informatieverzoeken op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) als verzoeken op basis van de Wet hergebruik van overheidsinformatie (Who). Er zijn inmiddels meerdere gemeenten dit besluit ook hebben genomen, waaronder Baarn, Ten Boer, Woerden en Doetinchem,  zo wordt duidelijk uit besluiten die op Overheid.nl gepubliceerd zijn. Bij deze gemeenten kunnen verzoeken niet meer via e-mail of op een andere digitale manier worden ingediend.

Zie het hele artikel hier

Weergaven: 852

Hierop reageren

Berichten in deze discussie

Ik heb het ook gelezen, maar een kant wordt geheel niet belicht, de wet dwangsom. Het is om deze reden dat overheden de elektronische weg afsluiten. Het loont soms om veel WOB verzoeken in te dienen. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bezwaar-en-beroep/vraag-en...

Nou in het tweede deel staat dit te lezen:

Dwangsommen afgeschaft

OSF wijst gemeenten erop dat er sinds 1 oktober 2016 de Wob als de Who zijn uitgezonderd van de Wet dwangsom, waardoor er  geen dwangsommen meer uitgekeerd kunnen worden wanneer een gemeente te laat beslist over een verzoek. Het ministerie en VNG zijn volgens OSF ook voorstander van vormvrije informatieverzoeken en stellen dat de Wet dwangsom geen argument meer is om het indienen van een Wob-verzoek via een email te verbieden. OSF hoopt dat gemeenten het afsluiten van de digitale weg voor informatieverzoeken willen heroverwegen, of aan inwoners kenbaar maken dat de elektronische weg weer geopend is.



Yvonne Welings zei:

Ik heb het ook gelezen, maar een kant wordt geheel niet belicht, de wet dwangsom. Het is om deze reden dat overheden de elektronische weg afsluiten. Het loont soms om veel WOB verzoeken in te dienen. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bezwaar-en-beroep/vraag-en...

Indien sprake van de Wet Politiegegevens is de WOB (deels) niet van toepassing

https://www.raadvanstate.nl/uitspraken/zoeken-in-uitspraken/tekst-u...

Ben  benieuwd hoe dat is geregeld met de sleepwet.

Overigens is er soms echt sprake van misbruik, maar hoe toon je dat aan? Bij de gemeente Dordrecht kost het behandelen van het WOB verzoek van een persoon twee formatieplaatsen.

https://www.ad.nl/dordrecht/dordrecht-gijzelt-beroepsklager~a7ce2ae2/

Volgens mij hebben een aantal gemeenten dit besluit genomen in het kader van de wet Dwangsom. Dat deze niet meer van toepassing is zorgt niet automatisch dat de  besluiten worden terug gedraaid. Daarnaast is het, naar mijn mening, ook een drempel om misbruik van de openstelling te voorkomen. Immers een verzoek naar alle gemeenten is via digitale kanalen makkelijker te doen, dan via de analoge kanalen. Aan de ene kant moet je geen drempels willen opwerpen in de communicatie, maar soms is een bescherming ook niet verkeerd. Beide standpunten kan ik begrijpen. Zoals @yvonne ook al aangeeft zijn er gemeenten die fulltime formatie nodig hebben voor het beantwoorden van de veelplegers.

Het is mijns inziens gewoon niet zo goed uit te leggen om communicatielijnen als e-mail niet te gebruiken. Aan de ene kant zijn er gemeenten die met alle geweld allerlei roeptoeter communicatielijnen als Whatsapp, Twitter, Facebook, Instagram, Snapchat, Signal of wat er nog maar meer verzonnen wordt willen toepassen in de communicatie met haar burgers en aan de andere kant zijn er blijkbaar gemeenten die communicatie zo moeilijk mogelijk willen maken want te makkelijk communiceren levert werk op.

In het artikel van Binnenlands Bestuur wijst de OSF naar eerdere besluiten. Het meest recente besluit wat daar staat is van 21 maart 2016. De koppeling van de Wob aan de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen is per 1 oktober 2016 losgelaten, toen de Wet tot wijziging van de Wet openbaarheid van bestuur in verband met aanvullingen ter voorkoming van misbruik in werking trad. Deze wijzigingswet wijzigde trouwens direct hetzelfde in de Wet hergebruik van overheidsinformatie.

Het pleidooi van de OSF moet dus eigenlijk zijn dat de betreffende overheidsorganen de eerder genomen besluiten herroepen en daarmee de elektronische weg weer openstellen voor het indienen van informatie-, Wob- of Who-verzoeken. Wellicht is deze route feitelijk alweer in gebruik bij de betreffende organen? Dat zou zomaar kunnen...

Wanneer ik de wet Wet tot wijziging van de Wet openbaarheid van bestuur in verband met aanvullingen ter voorkoming van misbruik door lees lijkt het toch nog wel mogelijk om een vergoeding te krijgen. Het is inderdaad wat moeilijker geworden.

Toch ben ik inderdaad ook van mening dat het pleidooi zou moeten zijn om de wegen weer open te stellen. Al begrijp ik de terughoudendheid van de gemeenten ook. Het is ook een simpel kosten-baten verhaal. Wat kost het om het open te stellen? In sommige gevallen zijn de kosten zo hoog dat het opweegt tegen het afsluiten van het het kanaal. 

@leon Ook in dat geval is het een simpel kosten-baten verhaal. Een app sturen naar een burger levert vermindering van kosten op. En dus heeft een instelling er baat bij om dit kanaal te gebruiken. Niet alleen de kosten worden gedrukt, maar ook wordt het contact met de burger sneller.
 
Anthony van der Wulp zei:

In het artikel van Binnenlands Bestuur wijst de OSF naar eerdere besluiten. Het meest recente besluit wat daar staat is van 21 maart 2016. De koppeling van de Wob aan de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen is per 1 oktober 2016 losgelaten, toen de Wet tot wijziging van de Wet openbaarheid van bestuur in verband met aanvullingen ter voorkoming van misbruik in werking trad. Deze wijzigingswet wijzigde trouwens direct hetzelfde in de Wet hergebruik van overheidsinformatie.

Het pleidooi van de OSF moet dus eigenlijk zijn dat de betreffende overheidsorganen de eerder genomen besluiten herroepen en daarmee de elektronische weg weer openstellen voor het indienen van informatie-, Wob- of Who-verzoeken. Wellicht is deze route feitelijk alweer in gebruik bij de betreffende organen? Dat zou zomaar kunnen...

Gerdien, het verhaal is wat genuanceerder. Zie voor toelichting o.a. pagina 5 van de MvT:

https://www.eerstekamer.nl/behandeling/20141209/memorie_van_toelich...

In 2004!!! verscheen het rapport Over wetten en praktische bezwaren. Een evaluatie en toekomstvisie ... bestuur. Het was minister Remkes die de Universiteit van Tilburg de opdracht verstrekte te onderzoeken hoe de WOB in de praktijk functioneerde. Ik heb rond 2007/2008 destijds nog eens sessie bijgewoond waar de onderzoekers van de UvT, die hun ervaringen deelden. Wat mij is bijgebleven is dat de WOB zoals die destijds ooit is ingevoerd, niet meer paste na 9/11. Ik citeer:

De huidige Wob past niet goed meer in de huidige tijdsgeest en de nadruk moet – mede als gevolg en met behulp van technologische ontwikkelingen – komen te liggen op het bredere concept van transparantie.

De WOB zou samen met de (toen al verouderde) Archiefwet worden geïntegreerd in de nieuwe algemene wet overheidsinformatie.  We spreken over jaar 2005 ! Alle neuzen leken dezelfde kant uit te gaan totdat de minister van BzK Guusje ter Horst de stekker uit het wetsonderwerp trok:

Het blijft vervolgens een tijdje stil, totdat minister Ter Horst bij de behandeling van de begroting van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op 27 november 2008 het volgende opmerkt met betrekking tot het voorontwerp Awo:

‘Ik heb het Voorontwerp algemene overheidsinformatie bekeken. Het betreft een groot aantal en vergaande voorstellen. Ik zie weinig aanknopingspunten om die voorstellen in een nieuwe wet op te nemen. Ik ben het eens met de opmerking dat ik dit eerder aan de Kamer had kunnen melden. Het lijkt mij goed om nu in alle openheid te zeggen dat ik weinig aanknopingspunten zie. Ik wil wel die zaken waarvan ik denk dat ze zinvol zijn, opnemen in de bestaande Wet openbaarheid van bestuur.’

Met andere woorden de ontwerp wet passeerde zelfs de ministerraad niet. De WOB werd hier en daar wat aangepast, maar niet zoals de onderzoekers van de UvT hadden aanbevolen.

Eerder schreef ik op dit forum over het spanningsveld tussen de AVG en Archiefwet. Een dergelijke spanningsveld is er ook ten aanzien van de WOB, nl. het algemeen belang van openbaarheid versus de weigeringgronden van de WOB (staatsveiligheid bijvoorbeeld). Wat de uitvoering van de WOB gecompliceerd maakt, naast de eerder genoemde Wet Dwangsom, is het recht op informatie. Na overbrenging van de archiefbescheiden naar de archiefbewaarplaats is de Archiefwet van toepassing, war duidelijk een documentenstelsel is en betrekking heeft op alleen te bewaren documenten.

En om het nog meer complex te maken is daar nu extra Europese wet- en regelgeving bijgekomen, de Who en de AVG mei 2018. Enerzijds hang naar transparantie van het overheidsinformatie en anderzijds een grote rem op transparantie wegens (staats)veiligheid en privacy. En dan hebben we nog een verouderde WOB. Gemeenten zijn recent al gewaarschuwd door de Autoriteit Persoonsgegevens om besluitenlijsten, raadsstukken en co..., aanvragen, bezwaarschriften en beslissingen op bezwaar zonder persoonsgegevens te publiceren. De verwachting is dat de nieuwe WOO niet doorgaat.

Extra complex is het feit dat de verdergaande digitalisering van de overheidsinformatie niet heeft geleid tot een snellere vindbaarheid van de overheidsinformatie maar wel tot een enorme toename van die informatie die overal en nergens al dan niet in ketens (dubbel of niet) wordt beheerd.

In mijn optiek had de Open State Foundation er beter aan gedaan hier aandacht voor te vragen dan over deze vorm van kanaalsturing van veel gemeenten. Het is logisch dat andere bestuurslagen zoals provincie en rijk hier minder mee te maken hebben daar ze niet het eerste aanspreekpunt zijn voor burgers en ondernemers en de gemeentelijke beroepspraktijk niet aan den lijve ondervinden.

Wanneer je net zoals ik de berichten volgt op de VNG fora gemeenterecht, krijg je veel begrip voor de worsteling van gemeenten met de WOB en Who. De afsluiting van het genoemde kanaal is het enige middel voor gemeenten om nog een beetje lucht te creëren. Maar feitelijk is hier iets heel anders aan de hand.

Zijn bestuursorganen voor deze verzoeken straks, op grond van de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (2018?), niet verplicht een elektronisch kanaal open te stellen?

In 'Kernpunten rond de wetswijziging' staat: "Burgers (en ondernemers) krijgen het recht op elektronische verzending van berichten aan de overheid binnen formele procedures, zoals aanvragen, bezwaarschriften en verplichte meldingen. Een bestuursorgaan moet daarom voor elke vorm van formele schriftelijke communicatie (vaak het inzenden van een formulier) een elektronische manier van indienen mogelijk maken. Dat elektronische kanaal moet bij een besluit worden aangewezen. Het huidige regime Awb blijft voor informele berichten ongewijzigd (onverplichte meldingen, wensen, suggesties e.d.). Als is voorgeschreven dat een aanvraag in persoon moet worden gedaan, dan verandert dit niet."

Antwoorden op discussie

RSS

© 2024   Gemaakt door Marco Klerks.   Verzorgd door

Banners  |  Een probleem rapporteren?  |  Algemene voorwaarden