Goedemiddag,

in de Handreiking Vervanging Archiefbescheiden 2.0 (Archief2020, december 2016) wordt het gebruik van UTT (universal test target) besproken. Na wat zoekwerk online zie ik diverse aanbieders van dit soort gestandaardiseerde software/documenten voor het controleren van scanapparatuur.

Mijn vraag is: wie is er bekend met gebruik van UTT voor de controle van scansoftware? Daarnaast ben ik benieuwd welke methode er gebruikt wordt en wat de resultaten zijn.

Alvast bedankt,

Evelien Vermeeren - de Jonge 

Weergaven: 1572

Hierop reageren

Berichten in deze discussie

In het volgende Od komt waarschijnlijk ook een artikel over dit onderwerp van Hans van Dormolen. Hierin legt hij ook uit wat de metamorfose richtlijn / UTT is en constateert hij dat veel gemeenten hier niet aan voldoen. Binnen de redactie heb ik ook - zacht uitgedrukt ;-) - mijn zorgen uitgesproken in hoeverre de UTT haalbaar en zinvol is in de dagelijkse, gemeentelijke praktijk.

Naar mijn mening werpt het NA hiermee een ongelooflijk hoge drempel op bij gemeenten om vervanging te realiseren. Dat geldt zeker voor de kleinere gemeenten. En dat in een tijd waarin veruit de meeste informatie digital-born is. Met name in het fysieke domein, waar bijzonder veel materiaal eeuwig te bewaren is, neemt digitalisering nu een enorme vlucht door de komst van de nieuwe Omgevingswet.

Ik ga er niet (meer) over, maar binnen "mijn" organisatie zou ik het management niet vragen om te investeren in dergelijke hoogstaande kwaliteit van de dagelijkse, gescande post. Met het oog op morgen kunnen we dat geld m.i. beter steken in het opstellen en concretiseren van een digitale bewaarstrategie; voor de scans, maar zeker ook voor de digital-born informatie.

Bedankt voor de leestip, Marco. Geheel mee eens om te investeren in digitale duurzame bewaarstrategie en een e-depot.
Echter we weten met elkaar nog steeds niet wat die normen moeten zijn voor de lange termijn. Dat geeft ook nig eens de onzekerheid van de materie aan.
Wat ik wel weet is dat de gemeente Amsterdam vanwege die onbekende factor bij de inrichting van de scanstraat wel voor de normen van de handreiking/ metamorfoze heeft gekozen. Dat is voor zover mij bekend ook de enige gemeente. Ik heb daar Hans van Dormalen ooit horen spreken, dat was zeer informatief.
Wat ik weleens zou willen weten of de scanbedrijven in Nederland deze norm wel hanteren en welke niet? Veel bedrijven spreken over metamorfoze normen, maar hoe weet je dat die daar inderdaad aan voldoen?

Er is een verschil tussen het voldoen aan de Metamorfose richtlijnen en het bewaken van een constante scankwaliteit zoals Mart bedoeld. In de praktijk liepen wij tegen hetzelfde aan. De scankwaliteit (optisch ingesteld) voldoet maar naar verloop van tijd wordt de scankwaliteit slechter (al dan niet door menselijk toedoen).

Om te controleren of de scankwaliteit constant blijft hebben we de UTT - kaart aangeschaft met software via Hans van Dormolen.

We gaan begin juni op de volgende manier werken:

Na instelling van de scanner (optisch beste resultaat) wordt er een scan gemaakt van de UTT kaart deze wordt gebruikt als nul-meting dit wordt vastgelegd in de software. Vervolgens wordt er aan het begin van de dag of week (wat jezelf verantwoord/nodig vindt) een scan van de UTT-kaart gemaakt en geïmporteerd in de software. De software bepaalt dan of de scankwaliteit binnen vooraf gestelde marges blijft. Hiermee hebben we een objectieve controle over een constante scankwaliteit.

OK, dankjewel Leon. Ik begrijp je punt. 
 
Leon van Oosterom zei:

@Mart,

Ik denk dat jullie daarmee prima apparatuur hebben, echter deze laten zich ook niet instellen conform afwijkende bevindingen vanuit een UTT testscan. Een simpele eerste vraag aan de leverancier is of de machine kan worden ingesteld conform een specifiek ICC kleurprofiel (zie 3.2.1 van de handreiking laatste bullet). Het overgrote deel van de doorgaans in gebruik zijnde scanners laten zich überhaupt niet voorzien van een ingesloten kleurruimte.

We moeten ons goed realiseren dat de Metamorfose richtlijnen door het NA zijn opgesteld vanuit de zeer strenge eisen die je wilt laten opgaan voor erfgoedmateriaal. Daar geldt dat kosten en gebruikersgemak een minder zware rol spelen in de afweging voor welke apparatuur ingezet moet worden. Het grootste deel van wat tegenwoordig onder vervangingseisen wordt gescand is echter of niet te bewaren materiaal of op termijn te vernietigen. 

Ik ben er een warm voorstander van dat gedigitaliseerde archiefbescheiden routinematig en d.m.v. steekproeven visueel beoordeeld worden op kwaliteit, net zoals registraties en toegekende metadatering d.m.v. steekproeven op juistheid dienen te worden gecontroleerd. De bijlage 5 van de handreiking is daarbij een uitstekend hulpmiddel.

Met enige aarzeling verwijs ik nu naar deze pagina's op Archief 2020, Richtlijnen voor Preservation Imaging

Op deze link vindt je een artikel geschreven door Hans van Dormolen, kwaliteitsmanager van het NA en zo'n beetje de schrijver van de Metamorfose richtlijnen en als ik me niet vergis ook de eindredacteur van de Handreiking Vervanging Archiefbescheiden 2.0. Op deze pagina staat technisch uitgelegd waar op gelet wordt bij het preserveren van erfgoedmateriaal en staat uitgelegd hoe de UTT controles werken. Als je dat artikel gelezen hebt zul je waarschijnlijk begrijpen waarom ik zeg dat dit voor een gemiddelde gemeente een brug te ver is.

@Yvonne

De grote servicebureaus (scanbedrijven) kunnen zeker onder Metamorfoze eisen draaien en worden bij opdrachten die onder die noemer worden uitgevoerd ook gecontroleerd door de opdrachtgever in samenwerking met het NA.

Voor zover mij bekend kunnen in ieder geval de volgende servicebureaus voldoen aan Metamorfoze eisen:

In alfabetische volgorde:

  • GMS Groenendijk Alblasserdam
  • Karmac I&I Lelystad
  • M&R Kampen
  • Picturae/Microformat Heiloo

Beste Antoon,

Dat klinkt als een werkbaar alternatief, uitgaan van de in gebruik zijnde apparatuur met een nulmeting gebaseerd op een haalbare kwaliteitsniveau. Ik ben zeer benieuwd hoe het werken met de UTT kaarten dan in de praktijk gaat uitpakken en zou je willen vragen ons deelgenoot te laten zijn van je ervaringen. Ik zou daar vanuit Breed ook graag aandacht aan willen geven, dus wellicht kunnen we iets afspreken op het moment dat jullie daarmee beginnen?

Antoon van der Aa zei:

Er is een verschil tussen het voldoen aan de Metamorfose richtlijnen en het bewaken van een constante scankwaliteit zoals Mart bedoeld. In de praktijk liepen wij tegen hetzelfde aan. De scankwaliteit (optisch ingesteld) voldoet maar naar verloop van tijd wordt de scankwaliteit slechter (al dan niet door menselijk toedoen).

Om te controleren of de scankwaliteit constant blijft hebben we de UTT - kaart aangeschaft met software via Hans van Dormolen.

We gaan begin juni op de volgende manier werken:

Na instelling van de scanner (optisch beste resultaat) wordt er een scan gemaakt van de UTT kaart deze wordt gebruikt als nul-meting dit wordt vastgelegd in de software. Vervolgens wordt er aan het begin van de dag of week (wat jezelf verantwoord/nodig vindt) een scan van de UTT-kaart gemaakt en geïmporteerd in de software. De software bepaalt dan of de scankwaliteit binnen vooraf gestelde marges blijft. Hiermee hebben we een objectieve controle over een constante scankwaliteit.

Een interessant onderwerp en een leuke discussie, waar we als leverancier van scanoplossingen de verleiding niet kunnen weerstaan om ook een steentje bij te dragen.

Begin januari dit jaar hebben wij samen met Hans van Dormolen een kwaliteitstest gedaan op de belangrijkste merken documentscanners, de geteste types zijn allen doorvoerscanners geweest. Dit zijn vooral de type scanners die bij de gemeenten worden ingezet om analoge post te digitaliseren. Doorvoerscanners zijn scanners waarop een stapel papier geladen laden kan worden die dan vervolgens met hoge snelheid (60 – 120 pagina’s per minuut) gescand wordt. Deze scanners worden internationaal door gebruikende organisaties beoordeeld op snelheid en gemiddeld goede (leesbare) kwaliteit en beperkte bestandomvang. Deze parameters, vooral gericht op efficiency, zijn parameters die prima passen in het dagelijkse proces van zaakgericht document verwerken, maar die niet parallel lopen met de Metamorfoze (light) richtlijnen.

Tijdens het testen hebben we geconstateerd dat geen van de geteste apparaten (Canon, IBML, Kodak, Panasonic) in staat is om kleurruimte in te sluiten. Daarmee is een objectieve kwaliteitsvastlegging met als referentie een UTT kaart niet mogelijk.

De uitgevoerde testen hebben ons (en Hans) met de neus op de feiten gedrukt. En dat is dat, wanneer de scannerproducenten niet gaan bewegen er geen mogelijkheden zijn voor de gemeenten om tegen acceptabele kosten te voldoen aan de richtlijnen zoals in de Handreiking worden neergelegd. En of de Nederlandse markt groot genoeg zal blijken voor de producenten om tegemoet te komen aan de Nederlandse eisen/wensen lijkt twijfelachtig. Tot nu toe hebben de leveranciers aangegeven geen plannen te hebben om het vastleggen van kleurruimte mogelijk te maken. Hoewel, momenteel is er een leverancier aan het testen met het vastleggen van de kleurruimte, de betreffende doorvoerscanner valt in een prijsklasse van circa € 30.000,-.  Wie weet gloort er toch hoop aan de horizon? 

I rest my case. Jac dank je voor de aanvulling.

En voor de volledigheid, er bestaat één leverancier die documentscanners kan leveren met een insluitbaar kleurprofiel en die volledig kunnen voldoen aan de Metamorfoze eisen en dat is Inotec. Deze wordt in Nederland vertegenwoordigd door A-Vision Lelystad. Ik weet niet precies de prijzen maar volgens mij vanaf ruim € 20.000.

Jac Slits zei:

Een interessant onderwerp en een leuke discussie, waar we als leverancier van scanoplossingen de verleiding niet kunnen weerstaan om ook een steentje bij te dragen.

Begin januari dit jaar hebben wij samen met Hans van Dormolen een kwaliteitstest gedaan op de belangrijkste merken documentscanners, de geteste types zijn allen doorvoerscanners geweest. Dit zijn vooral de type scanners die bij de gemeenten worden ingezet om analoge post te digitaliseren. Doorvoerscanners zijn scanners waarop een stapel papier geladen laden kan worden die dan vervolgens met hoge snelheid (60 – 120 pagina’s per minuut) gescand wordt. Deze scanners worden internationaal door gebruikende organisaties beoordeeld op snelheid en gemiddeld goede (leesbare) kwaliteit en beperkte bestandomvang. Deze parameters, vooral gericht op efficiency, zijn parameters die prima passen in het dagelijkse proces van zaakgericht document verwerken, maar die niet parallel lopen met de Metamorfoze (light) richtlijnen.

Tijdens het testen hebben we geconstateerd dat geen van de geteste apparaten (Canon, IBML, Kodak, Panasonic) in staat is om kleurruimte in te sluiten. Daarmee is een objectieve kwaliteitsvastlegging met als referentie een UTT kaart niet mogelijk.

De uitgevoerde testen hebben ons (en Hans) met de neus op de feiten gedrukt. En dat is dat, wanneer de scannerproducenten niet gaan bewegen er geen mogelijkheden zijn voor de gemeenten om tegen acceptabele kosten te voldoen aan de richtlijnen zoals in de Handreiking worden neergelegd. En of de Nederlandse markt groot genoeg zal blijken voor de producenten om tegemoet te komen aan de Nederlandse eisen/wensen lijkt twijfelachtig. Tot nu toe hebben de leveranciers aangegeven geen plannen te hebben om het vastleggen van kleurruimte mogelijk te maken. Hoewel, momenteel is er een leverancier aan het testen met het vastleggen van de kleurruimte, de betreffende doorvoerscanner valt in een prijsklasse van circa € 30.000,-.  Wie weet gloort er toch hoop aan de horizon? 

Rectificatie: in de onderstaande reactie bedoelde ik niet de editie die vandaag in de brievenbussen lag, maar de volgende.

Marco Klerks zei:

In het volgende Od komt waarschijnlijk ook een artikel over dit onderwerp van Hans van Dormolen. (...)

Het OD van maart 2017 bericht dat er een onderzoek komt naar de scanparktijk bij gemeenten in o.a. postkamers en secretariaten.

https://informatie2020.pleio.nl/file/download/48800472

https://informatie2020.pleio.nl/file/download/4880412

https://informatie2020.pleio.file/download/48798452

Wat blijft het jammer dat al die vakinformatie zo versnipperd wordt aangeboden.

 

 

Leon, De discussie van 11 april had ik zo gauw niet gezien. Dank voor de tip. Wat betreft de discussie nog een paar feiten: de auteur van het binnenkort verschijnende artikel is niet in dienst van het NA en heeft als expert wel meegewerkt aan de 2.0 versie van de handreiking vervanging, maar is niet de auteur. Ik ga graag inhoudelijk in op de discussie, maar dan na het verschijnen van het artikel in het OD.

Zijn er nog ontwikkelingen wat betreft deze discussie? Zijn er inmiddels gemeenten die gebruik maken van een UTT testkaart en bijbehorende software om de kwaliteit van scans niet alleen visueel maar ook technisch te kunnen beoordelen? 

Antwoorden op discussie

RSS

© 2024   Gemaakt door Marco Klerks.   Verzorgd door

Banners  |  Een probleem rapporteren?  |  Algemene voorwaarden