Gezinskaarten wel of niet (geheel) openbaar beschikbaar stellen - BREED - over de grenzen van informatie2024-03-28T10:36:33Zhttp://www.breednetwerk.nl/forum/topics/gezinskaarten-wel-of-niet-geheel-openbaar-beschikbaar-stellen?commentId=2537796%3AComment%3A125218&xg_source=activity&feed=yes&xn_auth=noIn het voorjaar van 2019 star…tag:www.breednetwerk.nl,2021-04-20:2537796:Comment:2508352021-04-20T08:51:11.568ZYvonne Welingshttp://www.breednetwerk.nl/profile/YvonneWelings
<p>In het voorjaar van 2019 startte een groepje vrijwilligers met het invoeren van gegevens vanaf de gezinskaarten. De gezinskaarten maken onderdeel uit van de bevolkingsregisters en bevatten gegevens van personen die in de periode 1919-1939 in onze aangesloten gemeenten woonden.</p>
<p>Bijna twee jaar werkte een groep vrijwilligers aan het invoeren van de gegevens. Ze noteerden van elke kaart de namen en de geboortedatums van de personen die op de kaart staan. Zodoende werden vele duizenden…</p>
<p>In het voorjaar van 2019 startte een groepje vrijwilligers met het invoeren van gegevens vanaf de gezinskaarten. De gezinskaarten maken onderdeel uit van de bevolkingsregisters en bevatten gegevens van personen die in de periode 1919-1939 in onze aangesloten gemeenten woonden.</p>
<p>Bijna twee jaar werkte een groep vrijwilligers aan het invoeren van de gegevens. Ze noteerden van elke kaart de namen en de geboortedatums van de personen die op de kaart staan. Zodoende werden vele duizenden kaarten en namen ingevoerd.</p>
<p>Wij willen onze vrijwilligers heel hartelijk danken voor hun inzet!</p>
<p>U kunt de<span> </span><a href="https://www.westfriesarchief.nl/onderzoek/zoeken/genealogische-bronnen?mivast=136&mizig=185&miadt=136&milang=nl&misort=last_mod%7Casc&miview=tbl&mif2=Bevolkingsregistratie&mif3=Gezinskaarten">scans van de gezinskaarten hier</a><span> </span>terugvinden.</p>
<p>U kunt zoeken op naam in de gezinskaarten onder het<span> </span><a href="https://www.westfriesarchief.nl/onderzoek/zoeken/personen">blok personen</a>.<br/><strong>Let op:</strong><span> </span>vanwege de privacyregels zijn de kaarten met daarop gegevens van personen die nog geen 100 jaar oud zijn niet gepubliceerd.</p>
<p><a href="https://www.westfriesarchief.nl/nieuws/1533-mijlpaal-alle-gezinskaarten-ingevoerd" target="_blank">https://www.westfriesarchief.nl/nieuws/1533-mijlpaal-alle-gezinskaarten-ingevoerd</a></p> Op KIA staat het verslag van…tag:www.breednetwerk.nl,2019-02-05:2537796:Comment:1373972019-02-05T16:39:14.915ZJolanda de Jonghttp://www.breednetwerk.nl/profile/JolandadeJong
<p>Op KIA staat het <a href="https://kia.pleio.nl/groups/view/48594512/kennisplatform-juridische-vraagstukken/discussion/view/55808924/uitkomst-overleg-met-de-autoriteit-persoonsgegevens-over-gezinskaarten-en-meer" target="_blank" rel="noopener">verslag</a> van het overleg op 17-12-2018 van het archiefwezen met de Autoriteit Persoonsgegevens over onder meer gezinskaarten.</p>
<p>Op KIA staat het <a href="https://kia.pleio.nl/groups/view/48594512/kennisplatform-juridische-vraagstukken/discussion/view/55808924/uitkomst-overleg-met-de-autoriteit-persoonsgegevens-over-gezinskaarten-en-meer" target="_blank" rel="noopener">verslag</a> van het overleg op 17-12-2018 van het archiefwezen met de Autoriteit Persoonsgegevens over onder meer gezinskaarten.</p> https://westbrabantsarchief.n…tag:www.breednetwerk.nl,2018-04-30:2537796:Comment:1271822018-04-30T09:12:36.841ZYvonne Welingshttp://www.breednetwerk.nl/profile/YvonneWelings
<p><a href="https://westbrabantsarchief.nl/actueel/nieuws/9-agenda/164-gezinskaarten-en-bevolkingsregisters-offline" target="_blank">https://westbrabantsarchief.nl/actueel/nieuws/9-agenda/164-gezinskaarten-en-bevolkingsregisters-offline</a></p>
<p><a href="https://westbrabantsarchief.nl/actueel/nieuws/9-agenda/164-gezinskaarten-en-bevolkingsregisters-offline" target="_blank">https://westbrabantsarchief.nl/actueel/nieuws/9-agenda/164-gezinskaarten-en-bevolkingsregisters-offline</a></p> In het Archievenblad houdt Lu…tag:www.breednetwerk.nl,2018-03-03:2537796:Comment:1257272018-03-03T11:41:48.217ZYvonne Welingshttp://www.breednetwerk.nl/profile/YvonneWelings
<p>In het Archievenblad houdt Luud de Brouwer een pleidooi voor het recht van herinneren versus het recht van vergeten.</p>
<p><a href="http://www.breednetwerk.nl/profiles/blogs/recht-van-herinneren-dreigt-ondergeschikt-te-worden-aan-het-recht" target="_blank">http://www.breednetwerk.nl/profiles/blogs/recht-van-herinneren-dreigt-ondergeschikt-te-worden-aan-het-recht</a></p>
<p>In het Archievenblad houdt Luud de Brouwer een pleidooi voor het recht van herinneren versus het recht van vergeten.</p>
<p><a href="http://www.breednetwerk.nl/profiles/blogs/recht-van-herinneren-dreigt-ondergeschikt-te-worden-aan-het-recht" target="_blank">http://www.breednetwerk.nl/profiles/blogs/recht-van-herinneren-dreigt-ondergeschikt-te-worden-aan-het-recht</a></p> @Hans, ik sluit me geheel bij…tag:www.breednetwerk.nl,2018-02-28:2537796:Comment:1257902018-02-28T08:36:05.918ZYvonne Welingshttp://www.breednetwerk.nl/profile/YvonneWelings
<p>@Hans, ik sluit me geheel bij jou aan. Openbaarheid/privacy zou direct in wet- en regelgeving geregeld moeten worden, bij de gezinskaarten in de wet BRP bijvoorbeeld. Daarbij is privacy slechts een (juridisch) aspect, maar andere belangen moeten ook gewogen worden.</p>
<p>In Nederland is gekozen voor strenge variant voor de uitvoering van de AVG. Tot nu toe is het alleen de…</p>
<p>@Hans, ik sluit me geheel bij jou aan. Openbaarheid/privacy zou direct in wet- en regelgeving geregeld moeten worden, bij de gezinskaarten in de wet BRP bijvoorbeeld. Daarbij is privacy slechts een (juridisch) aspect, maar andere belangen moeten ook gewogen worden.</p>
<p>In Nederland is gekozen voor strenge variant voor de uitvoering van de AVG. Tot nu toe is het alleen de <a href="https://vng.nl/onderwerpenindex/dienstverlening-en-informatiebeleid/archieven/nieuws/avg-op-agenda-adviescommissie-archieven-januari-2018" target="_blank" rel="noopener">VNG archiefcommissie</a> geweest die haar zorgen heeft geuit over deze ontwikkelingen.</p>
<p>Wie volgt?</p> Het betoog van Niels zette mi…tag:www.breednetwerk.nl,2018-02-28:2537796:Comment:1256262018-02-28T08:03:25.732ZHans Pietersehttp://www.breednetwerk.nl/profile/HansPieterse
<p>Het betoog van Niels zette mij aan het denken. Ik denk dat het mooi zal staan in een klacht- of rechterlijke procedure als een betrokkene verzet of bezwaar maakt en je een niet ontvankelijk uitspraak wilt verkrijgen. Ik moest denken aan de column van onze rijksarchivaris die ik gisteren las waarbij hij aangeeft dat iedere raadpleger zijn eigen interpretatie aan archiefstukken geeft. Als een persoonsgegeven wordt gebruikt voor sociologische, statistische of genealogisch onderzoek, doet dat…</p>
<p>Het betoog van Niels zette mij aan het denken. Ik denk dat het mooi zal staan in een klacht- of rechterlijke procedure als een betrokkene verzet of bezwaar maakt en je een niet ontvankelijk uitspraak wilt verkrijgen. Ik moest denken aan de column van onze rijksarchivaris die ik gisteren las waarbij hij aangeeft dat iedere raadpleger zijn eigen interpretatie aan archiefstukken geeft. Als een persoonsgegeven wordt gebruikt voor sociologische, statistische of genealogisch onderzoek, doet dat niets af aan het feit dat het een persoonsgegeven is en dat de WBP/AVG daar beperkingen aan stelt betreffende verwerking. Los van het feit of de geregistreerde gegevens waar zijn. En de mate van kerkelijke of levensbeschouwelijke activiteit vind ik zelf niet eens relevant in deze discussie. De laatste nieuwsbrief van stadsarchief Amsterdam bevatte een artikel over het gebruik van de woningkaarten in de oorlog door de Duitse bezetter waarbij de kaart met haar gegevens opeens andere doeleinden kreeg dan het oorspronkelijke doel. Zelf blijf ik de aanduiding kerkgenootschap dus een bijzonder persoonsgegeven vinden. Maar zoveel archiefinstellingen/archivarissen, zoveel meningen. Ik zou het een uitdaging vinden om als archiefbranche één lijn te volgen. Het opstellen van een gedragscode voor archiefinstellingen die goedgekeurd is door de AP lijkt me een goede stap. En één centrale FG voor archiefinstellingen die de zaak vanuit archiefwettelijk perspectief bekijkt draagt ook bij aan die lijn. De meeste privacy experts die ik ben tegen gekomen maken niet de verbinding naar Archiefwet en onderliggende regelgeving wat de discussie lastiger maakt. Om dat centraal te regelen zijn naar mijn idee twee instellingen die daar op kunnen inspelen, het NA of de KVAN/BRAIN.</p> Onderzoekers willen zo veel m…tag:www.breednetwerk.nl,2018-02-27:2537796:Comment:1257892018-02-27T23:34:39.664ZBob Corethttp://www.breednetwerk.nl/profile/BobCoret
<p>Onderzoekers willen zo veel mogelijk informatie over personen boven water krijgen. Erfgoedinstellingen willen zo veel mogelijk van hun materiaal ter beschikking stellen aan onderzoekers. Velen vinden de privacy wetgeving daarom maar lastig, sommige hebben de neiging de grenzen op te zoeken of er over heen te gaan.</p>
<p>En toch, vraag je hen hoe ze tegen hun eigen privacy aankijken in het licht van gebruik door bijvoorbeeld Facebook, hun bank of supermarkt, dan is het eensluidende antwoord:…</p>
<p>Onderzoekers willen zo veel mogelijk informatie over personen boven water krijgen. Erfgoedinstellingen willen zo veel mogelijk van hun materiaal ter beschikking stellen aan onderzoekers. Velen vinden de privacy wetgeving daarom maar lastig, sommige hebben de neiging de grenzen op te zoeken of er over heen te gaan.</p>
<p>En toch, vraag je hen hoe ze tegen hun eigen privacy aankijken in het licht van gebruik door bijvoorbeeld Facebook, hun bank of supermarkt, dan is het eensluidende antwoord: het zijn mijn persoonsgegevens die mogen niet zo maar gebruikt worden!</p>
<p>Maar hebben we het over een bron als de gezinskaarten van de periode 1921-1940 dan steekt opeens de gedacht op dat de privacy wet daar niet voor bedoeld was. Op een dergelijke gezinskaart <em>kunnen</em> personen staan die toen net geboren waren en nu, als ze nog leven, in de leeftijd van 77 tot 97 zijn. Hebben deze 77-plussers geen recht op privacy?</p>
<p>"Ja maar, dat zijn geen bijzondere persoonsgegevens...". De privacy wetgeving, nu de wet bescherming persoonsgegevens (WBP) en straks in de algemene verordening gegevensbescherming (AVG) is mijns inziens vrij duidelijk: elke mogelijk identificerend stukje informatie over een natuurlijk persoon (lees: levende persoon) is een persoonsgegeven die niet verwerkt mogen worden tenzij er een wettelijke grondslag voor is of de persoon in kwestie er (voor een bepaald doel) toestemming voor heeft gegeven. Gegevens als geloof en gezondheid zijn bijzondere persoonsgegevens waar een zwaarder regime voor geldt, maar in beginsel geldt er voor "normale" persoonsgegevens dus al dat je deze niet zo maar mag verwerken en publiceren.</p>
<p>Dat de VNG archiefinstellingen oproept om de gezinskaarten van hun websites afhalen is dus correct, sterker nog, ze hadden er nooit mogen staan (lees: gepubliceerd mogen worden, maar ook: geïndexeerd mogen worden). De verwijzing naar de bijzondere persoonsgegevens had naar mijn smaak achterwege gelaten kunnen worden, dit vertroebelt de discussie alleen maar.</p>
<p>Wellicht ten overvloede: bovenstaande geldt voor persoonsgegevens, oftewel levende personen. Wanneer personen zijn overleden geldt de WBP/AVG niet meer. Dus als we een open Nederlands registers van overledenen hadden, zou deze tegen heel wat collecties aangehouden kunnen worden om zodoende meer informatie te kunnen publiceren.</p> Bijzonder persoonsgegeven???…tag:www.breednetwerk.nl,2018-02-27:2537796:Comment:1257882018-02-27T20:10:36.933ZNiels van Drielhttp://www.breednetwerk.nl/profile/NielsvanDriel
<p>Bijzonder persoonsgegeven???</p>
<p>Welke informatie staat er op een gezinskaart? Onder een K, alleen een nummer, of hoogstens de aanduiding ‘Kerkgenootschap of vereeniging met een godsdienstig doel’ staan afkortingen als RK of NH. Wat zegt dit? Dat het gezinshoofd en zijn partner en/of volwassen huisgenoten zoals inwonende dienstbodes ingeschreven stonden bij een kerkgenootschap. Veelal geldt dit ook voor inwonende kinderen, zeker niet per definitie. Een cruciale vraag is of je dit een…</p>
<p>Bijzonder persoonsgegeven???</p>
<p>Welke informatie staat er op een gezinskaart? Onder een K, alleen een nummer, of hoogstens de aanduiding ‘Kerkgenootschap of vereeniging met een godsdienstig doel’ staan afkortingen als RK of NH. Wat zegt dit? Dat het gezinshoofd en zijn partner en/of volwassen huisgenoten zoals inwonende dienstbodes ingeschreven stonden bij een kerkgenootschap. Veelal geldt dit ook voor inwonende kinderen, zeker niet per definitie. Een cruciale vraag is of je dit een bijzonder persoonsgegeven kunt noemen. De UAVG verbiedt verwerking van persoonsgegevens waaruit ‘religieuze of levensbeschouwelijke overtuigingen […] blijken’ (art. 22, lid 1). Twee opmerkingen hierbij:</p>
<ol>
<li>Lidmaatschap van een kerk zegt in deze interbellumperiode van verzuiling niet direct iets over overtuigingen, het is in principe maximaal een sociologisch gegeven. Hoeveel Brabanders stonden er in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw niet geregistreerd als RK? Hoeveel waren er echt kerkelijk betrokken, of overtuigd lid? Sociologen onderscheiden altijd tussen kerkelijkheid (lidmaatschap) en kerksheid (kerkgang, betrokkenheid, overtuiging). Op deze gezinskaarten is slechts sprake van (papieren) lidmaatschap, een formeel sociologisch gegeven. Kun je dit echt als een bijzonder persoonsgegeven kwalificeren? Valt dit onder een ‘overtuiging’ die ‘blijkt’?</li>
<li>De lidmaatschapsaanduiding geldt welteverstaan van de ouders, de kinderen ‘liftten’ hier in veel gevallen in mee. Maar voor hen zegt deze aanduiding nog minder dan voor de ouders. De grote volkskerken telden en tellen talloze geboorteleden: de ouders stonden of staan ingeschreven als lid, maar hebben hun kinderen om wat voor reden dan ook niet laten dopen. Als ze voorkomen in een kerkelijk register zou je dit een bijzonder persoonsgegeven kunnen noemen, op een gezinskaart van de burgerlijke overheid is een vermelding niets meer dan een mogelijke indicatie om eens verder te snuffelen. Meermalen heb ik van volwassen personen wier kerklidmaatschap geregistreerd stond op een gezinskaart na proberen te trekken of ze in de kerkelijke lidmaatschapsboeken voorkwamen, meermalen tevergeefs.</li>
</ol>
<p> </p>
<p>Het enige wat deze gezinskaarten over mogelijk nog levende personen zeggen is dat ze opgegroeid zijn in een gezin dat nominaal (nog) lid was van een kerkgenootschap. Is dit gegeven een bijzonder persoonsgegeven? Het zegt volstrekt niets over godsdienstige ‘overtuiging’, toen niet, en voor later tijden al helemaal niet. Nog levende personen die op de gezinskaarten voorkomen bevonden zich tot en met 1939 allemaal in de kinderleeftijd. Daarna kan er van alles bij hen verschoven/veranderd zijn. Een al dan niet correcte lidmaatschapsaanduiding op een gezinskaart slaat in principe op de ouders, maximaal op iemands kinderleeftijd.</p>
<p> </p>
<p>Wat ik in deze discussie mis is historische contextualisering van de bronnen. Moeten we informatie in documenten van ca. 80 jaar oud op de klank af onder de huidige wetstekst laten vallen?</p>
<p>Bestaat er jurisprudentie waarin rechters klip en klaar vaststellen dat een registratie op een gezinskaart een bijzonder persoonsgegeven is? Is hier ooit nader over geprocedeerd, zodat dit geen enkele ruimte meer laat? Of zijn wij in de archiefsector nu op hol aan het slaan op grond van (eigen) interpretaties van wat exact onder bijzondere persoonsgegevens gerekend moet worden? Zit er geen ruimte tussen de letterlijke wetstekst en de gezinskaartregistratie, waar wij zonder nadere totale duidelijkheid gebruik van mogen maken?</p>
<p> </p>
<p>Van diverse zijden krijgen wij nu het advies om de openbaarheid van gezinskaarten te beperken. Te gemakkelijk? Te snel? Volstaat een opt-out-procedure niet: kaarten verwijderen als een met name genoemd persoon op een kaart er in een persoonlijk geval moeite mee heeft? Ik gooi deze overwegingen graag eens in de groep.</p> Koppelingen tussen DMS/zaaksy…tag:www.breednetwerk.nl,2018-02-26:2537796:Comment:1255592018-02-26T14:02:50.113ZYvonne Welingshttp://www.breednetwerk.nl/profile/YvonneWelings
<p>Koppelingen tussen DMS/zaaksystemen en basisregistraties zijn geen eenvoudige zaak. Ik ken geen een archiefinstelling met koppelingen naar basisregistraties en dat zal in Tilburg ook zeker en vast niet gaan gebeuren, daar er sprake is van een gedeeltelijke verzelfstandiging. </p>
<p>Misschien is dit wel een oplossingsrichting voor andere gemeentelijke instellingen, voor RHC's met gemeenten en gemeentelijke archiefinstellingen met DVO's gemeenten kan ik me deze oplossing ook niet…</p>
<p>Koppelingen tussen DMS/zaaksystemen en basisregistraties zijn geen eenvoudige zaak. Ik ken geen een archiefinstelling met koppelingen naar basisregistraties en dat zal in Tilburg ook zeker en vast niet gaan gebeuren, daar er sprake is van een gedeeltelijke verzelfstandiging. </p>
<p>Misschien is dit wel een oplossingsrichting voor andere gemeentelijke instellingen, voor RHC's met gemeenten en gemeentelijke archiefinstellingen met DVO's gemeenten kan ik me deze oplossing ook niet voorstellen.</p>
<p></p>
<p>Ik zie al een heel datalekschandaal voor me: <em>Vrijwilligers hebben toegang tot de gemeentelijke basisadministratie.</em></p> De basisregistratie personen…tag:www.breednetwerk.nl,2018-02-26:2537796:Comment:1256902018-02-26T13:29:10.243ZYvette Hoitinkhttp://www.breednetwerk.nl/profile/YvetteHoitink140
<p>De basisregistratie personen is digitaal, dus het vergelijken van een export daarvan van overleden personen met de gegevens in de gezinskaarten kan automatisch op basis van naam, geboorteplaats, en geboortedatum. Dat vereist dus een eenmalige investering in programmatuur, geen handwerk voor personeel. </p>
<p>De basisregistratie personen is digitaal, dus het vergelijken van een export daarvan van overleden personen met de gegevens in de gezinskaarten kan automatisch op basis van naam, geboorteplaats, en geboortedatum. Dat vereist dus een eenmalige investering in programmatuur, geen handwerk voor personeel. </p>